🪧 საზოგადოებრივი შეკრების ორგანიზების ძირითადი სამართლებრივი წესები — სომხეთში
ეს არის სომხეთის რესპუბლიკის „შეკრების თავისუფლების შესახებ“ კანონის მოკლე შეჯამება — მათთვის, ვინც გეგმავს საზოგადოებრივი შეკრების ან აქციის ორგანიზებას.
✅ ვინ შეუძლია შეკრების ორგანიზება
- ნებისმიერი ფიზიკური ან იურიდიული პირი (მათ შორის უცხოელები და მოქალაქეობის არმქონე პირები)
- 14 წლამდე პირები საჭიროებენ მშობლების ან კანონიერ წარმომადგენელთა წერილობით თანხმობას
- მოსამართლეებს, საკონსტიტუციო სასამართლოს წევრებს, სამხედროებს და სამართალდამცავებს არ შეუძლიათ პოლიტიკური შეკრების ორგანიზება (უნდა შეინარჩუნონ ნეიტრალიტეტი)
📌 საჭიროა თუ არა ხელისუფლების ინფორმირება?
- დიახ, თუ მონაწილეთა რაოდენობა 100-ზე მეტია
- არა, თუ 100 ან ნაკლები ადამიანი მონაწილეობს
- სპონტანური და გადაუდებელი შეკრებები დასაშვებია შეტყობინების გარეშე, მაგრამ არ უნდა გაგრძელდეს 6 საათზე მეტხანს
- ⚠️ თუ ორგანიზატორი ფაქტობრივად არსებობს, აუცილებელია პოლიციასთან თანამშრომლობა
📅 შეტყობინების წარდგენის ვადები
- შეტყობინება უნდა წარედგინოს არაუგვიანეს 30 დღისა და არანაკლებ 7 დღისა შეკრებამდე
- ⚠️ ძირითადი ინფორმაციის შეცვლის (დრო, ადგილი, მარშრუტი, მიზანი) შემთხვევაში საჭიროა ახალი შეტყობინება
📝 შეტყობინება უნდა შეიცავდეს:
- შეკრების ადგილი და დრო
- შეკრების მიზანი
- მოსალოდნელი მონაწილეთა რაოდენობა
- გამოყენებული საგნები/ტექნიკური საშუალებები (ბანერები, ჩირაღდნები, ხმამაღალი სისტემები და სხვ.)
- რეგულატორთა რაოდენობა (ნებაყოფლობითი დამკვირვებლები)
- მარშრუტი და განრიგი (თუ ეს მარშია)
- ორგანიზატორის პირადობის მოწმობის ან პასპორტის მონაცემები და ასლი
- ორგანიზატორის საკონტაქტო ინფორმაცია
- კერძო ან იჯარით აღებული სივრცის შემთხვევაში – მესაკუთრის ან დამქირავებლის წერილობითი თანხმობა
- თუ ორგანიზატორი 14 წლამდეა — მშობლის წერილობითი თანხმობა
🚫 როდის შეიძლება ხელისუფლებამ შეზღუდოს ან აკრძალოს შეკრება
- სხვა პირების კონსტიტუციური უფლებების ან საზოგადოებრივი ინტერესის (უსაფრთხოება, წესრიგი, ჯანმრთელობა და სხვ.) დაცვის მიზნით
- თუ შეკრება მიზნად ისახავს სახელმწიფო გადატრიალებას, სიძულვილის ან ძალადობის წახალისებას
- თუ იმართება ძალიან ახლოს შემდეგ ობიექტებთან:
- პრეზიდენტის, მთავრობის, სასამართლოების რეზიდენციები
- ატომური სადგურები, გაზის საცავები, სტრატეგიული ინფრასტრუქტურა
- ⚠️ შეკრების აკრძალვამდე ხელისუფლებამ უნდა შესთავაზოს ალტერნატიული დრო ან ადგილი
- ⚠️ მხოლოდ სხვა ოპოზიციური შეკრების არსებობა არ არის აკრძალვის საფუძველი, თუ არ არსებობს დაუყოვნებელი კონფლიქტის საფრთხე
📣 შეკრების მიმდინარეობისას
მონაწილეებმა უნდა:
- არ ატარონ იარაღი ან იარაღისმაგვარი საგნები
- დაემორჩილონ ორგანიზატორის ან რეგულატორების მითითებებს
- არ დაბლოკონ შენობების შესასვლელები და არ დაარღვიონ წესრიგი
- დატოვონ ტერიტორია მოთხოვნისთანავე
ორგანიზატორი უნდა:
- შეკრების დასაწყისში გამოაცხადოს თავისი სახელი, ორგანიზაციის სახელი (თუ არის), მიზანი და დაგეგმილი ხანგრძლივობა
- იყოს ხელმისაწვდომი პოლიციის წარმომადგენლისთვის
- უზრუნველყოს შეკრების მშვიდობიანი და ორგანიზებული მიმდინარეობა
- მოუწოდოს მონაწილეებს არ გამოიყენონ ძალადობა და არ გაჰყვნენ პროვოკაციას
- აცნობოს მონაწილეებს პოლიციის მოთხოვნები
- შეუძლია დანიშნოს რეგულატორები — მათ უნდა ჰქონდეთ თეთრი სამკლაური წარწერით „რეგულატორი“ (სხვა ნიშნები დაუშვებელია)
პოლიცია უნდა:
- დანიშნოს პასუხისმგებელი წარმომადგენელი და აცნობოს მხარეებს
- უზრუნველყოს მშვიდობიანი შეკრების ჩატარება და საზოგადოებრივი უსაფრთხოება
- მოაცილოს შეკრებიდან წესრიგის სერიოზული დამრღვევი პირები
- ⚠️ თუ შეკრება არღვევს შეტყობინების წესებს, შეიძლება გამოცხადდეს უკანონოდ — მაგრამ მშვიდობიან შემთხვევაში პოლიციამ მაინც უნდა უზრუნველყოს მისი დაცვა
⛔ შეკრების შეწყვეტა ან დაშლა
- მხოლოდ იმ შემთხვევაში, თუ სხვა გზით ვერ ხერხდება სხვა პირთა უფლებებისა და საზოგადოებრივი ინტერესის დაცვა
- პოლიცია ჯერ მიმართავს ორგანიზატორს შეკრების დასრულების მოთხოვნით
- უგულებელყოფის შემთხვევაში:
- გაკეთდება ორი გაფრთხილება ხმამაღალი სისტემით, განსაზღვრული დროის მიცემით
- შემდეგ შესაძლებელია შეკრების დაშლა, საჭიროების შემთხვევაში სპეციალური ზომებით
- ⚠️ სპონტანური და გადაუდებელი შეკრებები არ უნდა გაგრძელდეს 6 საათზე მეტხანს
⚖️ სამართლებრივი დაცვის გზები
- ორგანიზატორს შეუძლია სასამართლოში გაასაჩივროს ხელისუფლების ნებისმიერი გადაწყვეტილება